Tất cả những tâm tình lo âu trên làm cho tâm hồn bạn trai tuổi dậy thì đã xao xuyến lại xao xuyến hơn. Mà là gì? Ai gieo gió thì gặt bão. Đừng ngã lòng thưa bạn, ta phải thanh khiết, có thể thanh khiết, chỉ khó chút thôi.
Dại dột đem tâm tư tiết lộ cho kẻ xấu, đời họ hối hận thiên thu. Điều chỉnh ngay tình tâm giao ích kỷ. Sách gương Giê Su ở quyển I đoạn nhất có tư tưởng nầy: Thù vong thay cho sự mơ vọng các danh dự.
Còn nhiều trường hợp khác như lúc đau bệnh, buồn, man mác, dùng quá độ đồ kích thích v. Ngay cáitính thẹn thùng làtính bảo vệ của ái tình, là tính tỏ ra tế nhị về tính dục mà bạn trai vào tuổi nầy có ít hơn bạn gái. Gương mặt không biết có vẽ làm sao.
Tôi ưu sầu nhìn nàng. Phần đông tôn giáo, pháp luật, phong tục chỉ làm hàng rào ngăn cản tội dâm công khai. Gặp một bạn trai, khôi ngô, lịch thiệp, xử với họ bằng tâm tình tế nhị.
tính cứng cỏi nầy không có gọng kềm đức tự chủ người nam khó giấu nó lắm. Nó chưa pha màu sắc của nhục tình. Mục đích ám tàng của một nam thanh khi trao đ àn lòng với một thiếu nữ là làm chủ thiếu nữ ấy.
Là có khi nào bạn thấy một bạn gái yêu một bạn trai mà yêu bằng tâm tình người lớn mà xưng chị với người yêu mình không. Thầy có lỡ lời, nói gì bất đáng, có họ ngồi sẵn dưới, đứng lên chỉnh phong tay đôi. Nhưng trong cuộc sống bạn thế nào cũng gặp những phút cô độc.
Họ phải mang trong mình lá bùa chí dũng. Đóng một vai trò phục vụ dân chúng bất cứ ở đâu nhất là ở những công sở nơi nói lên đường lối của chánh phủ, bạn trai nên đề phòng chẳng nhữngtính lãnh đạm mà còn tật cau có, khinh người vô tình hay cố ý tỏ ra tư cách quan liêu, bốc lột, trưởng giả, độc tài làm cho kẻ thức giả có cảm tưởng mình là sâu dân mọt nước, tôi biếttính đ àn ông thì ưa dứt khoát, mau lẹ, trực tiếp mà quần chúng thì có kẻ lải nhải nói, giằng co công việc hay làm những gì khác mất thì giờ, phá rối việc chung. Họ không chịu làm đâu mất lòng, muốn cho đâu cũng yêu một mình.
Nhưng phần đông bạn trai tự cao không phải vì họ ý thức mình cao cả để khinh người: họ tự cao chỉ vì tự trọng thôi. Họ cũng có cách dồi dào nhưng tâm tính vui vẻ, nóng giận, yêu mến, oán ghét, bi ai, sợ sệt, thèm khát. Nếu hỏi những đường nét tương lai của họ ra sau, họ sẽ lúng túng.
Họ nhận thấy mình là vật chi chi trong xã hội gia đình, trong xã hội học đường hay bất cứ ở một đám đông nào. Tình của bạn trai cuồng bạo, hướng về sự thông đạt để chiếm hữu mà không tế nhị bằng của bạn gái. Còn chỗ họ ở mới hỡi ôi.
Trước khi ngủ nên kiểm tâm, đem hồn mình siêu thoát, hướng thượng và nếu đọc được một đoạn sách luyện tinh thần hay Thánh thư càng hay. Từ tâm tình tự kiêu ấy, bạn trai có đầu óc muốn cai trị thiên hạ, muốn ăn trên ngồi trước và ai cũng phải vâng phục mình. Về mặt sinh lý, đặc biệt nhất là người bạn trai vì có sứ mệnh truyền sinh nên những bộ phận sinh dục được tạo hóa sáng lập theo một sự khôn ngoan đặc biệt mà trong chương sau tôi sẽ nói rõ.