Làm sao chúng ta tiến hành mọi việc mà không trái pháp luật,vẫn duy trì được những giá trị và quan điểm đạo đức của chúng ta? Chúng ta sử dụng khả năng trực giác trong những tình huống như thế nào? …Để cải thiện tình hình cung cấp nước, chúng ta có thể xây một con đập trên sông Elkin, bằng cách đó chúng ta đã tạo ra một hồ chứa nước.
Một chuẩn mực có thế có giá trị nhất định đối với bên này, trong khi đó nó lại có giá trị rất khác với bên kia. Hãy cung cấp cho tôi con số những học sinh bỏ học sau khi dời trường học trong sáu tháng. Phương thức tư duy "Sáu chiếc mũ" thiên về kiểu tư duy của Nho giáo hơn là triết học.
… Tôi đề xuất chúng ta hãy ngừng ở đây. Nhưng với lối tư duy đồng thuận, mọi người luôn nhìn về cùng một hướng. Chiếc mũ đen lại chỉ ra tại sao 1 điều gì đó không hợp với phương sách, chính sách, chiến lược,nguyên tắc xử thế, giá trị của chúng ta.
Tôi không nói rằng mọi người sẽ "tìm được con đường" chỉ trong một cuộc họp. Một cách tuyệt vời để xem xét các ý tưởng đối lập nhau là giả thiết rằng mỗi ý tưởng đó đều đúng trong những tình huống nhất định. Lý do đầu tiên đó chính là do từ sáng tạo có nghĩa quá rộng và mơ hồ, như tôi đã nêu trong phần chiếc mũ vàng.
Trực giác của tôi mách bảo tôi rằng sự giải thích này quá phức tạp. Lối tư duy chiếc mũ đen là lối tư duy cẩn trọng. Mỗi màu sắc có một mối liên hệ đối với mỗi chiếc mũ.
Theo cách này, sự khích động buộc chúng ta thoát ra ngoài sự nhìn nhận vấn đề một cách thông thường. Điều đó có nghĩa là trước tiên chúng ta phải đưa ra những sự kiện và số liệu chính xác. Phương thức tư duy "Sáu chiếc mũ" không có chỗ cho những quan điểm như vậy.
Cách lý tưởng nhất là cả người tư duy lẫn người nghe đều áp dụng cùng lúc chiếc mũ xanh. Điều này khác hẳn với việc bạn ngồi chờ ý tưởng tự đến với bạn. Khái niệm chiếc mũ tư duy sẽ phát huy vai trò một cách tốt nhất khi nó trở thành ngôn ngữ.
Trong trò chơi cờ bạc thì khả năng trực giác lại thường xuyên đem đến những thất bại. Lối tư duy chiếc mũ vàng khảo sát và khám phá mặt giá trị và lợi ích của ý tưởng. Tiếp theo là thời điểm của chiếc mũ đen.
Cách nghĩ như vậy thường phát huy hiệu quả kém hoặc chẳng có hiệu quả gì. Điều này có nghĩ là anh ta nên tự hào về khả năng anh ta có thể có tư duy phù hợp với mỗi chiếc mũ trong cả sáu chiếc mũ tư duy. Những chuẩn mực này được biểu đạt trực tiếp thông qua chiếc mũ đỏ tư duy.
Điểm đặc biệt của chiếc mũ đen khi mọi người sử dụng nó để tư duy, mọi người không phải băn khoăn rằng mình đã không thể công bằng để nhìn về cả hai phía của 1 vấn đề tại cùng một thời điểm. Lối tư duy mũ xanh nên được sử dụng như lối tư duy dẫn đường cho bất cứ lối tư duy nào khác nhằm đạt được trọng tâm này. Nếu cần, người chủ trì cuộc họp có thể đưa ra nhiều cách thể hiện khác nhau về một ý tưởng và với mỗi cách thể hiện là một chiếc mũ đỏ phù hợp.