Người ta thường thấy họ ưa làm việc, ưa chơi giỡn ở nơi có nhiều ánh sáng. Họ đón đường kiếm chuyện nói bá láp. Nên cởi mở những khôn ngoan.
Lúc ấy đừng đem hình phạt, uy quyền đ àn áp họ. Không biết họ có nghĩ như Stendhal không? Nhưng hình như họ không muốn ai phá rối vẻ tịch mạc của tâm hồn họ. Có bạn nào già mồm mép thuyết đúng tâm lý thì các bạn khác khoái cười rùm lên.
Ơû đây tôi bất đồng ý kiến hẳn với một số nhà giáo dục duy vật chủ trương lương tâm là một mớ công thức lễ giáo mà xã hội nhồi nhét vào đầu óc con người, trong đó có bạn trai. Bạn đã biết con tim của bạn trai vào buổi dậy thì đã chuyển mình: Họ nghe tâm tình luyến ái như gió lạ nhẹ nhàng phớt qua vườn lòng họ. Bạn trai trên đ à phát triển về sinh tâm lý thường nhận thức ái tình cách khác hơn bạn tri âm của mình.
Khi thành nhân , tiếng họ cứng hơn một phần giọng họ nói, buổi hoa niên chứ không có sự thay đổi rõ rệt từ giọng óc đến giọng cổ. Thưa em, tôi đang sống giữa một xã hội mà có bao nhiêu mồi ngon của xác thịt gọi mời. Thứ tình quái thai có thể làm đời bạn lên mốc.
Tôi ưu sầu nhìn nàng. Người bạn gái đồng niên với họ nói thì liếm môi, bẻ miệng, ngả đầu, mắt như thăm dò, tướng diện gò bó. Khuyết điểm nầy nếu không được đề phòng có thể làm hại cho suốt đời bạn trai, mấy lúc họ hăng say nông nỗi như vậy, họ quyết định về tương lai họ thì sao.
Thưa bạn trai, có lẽ khi tôi đọc đến đây bạn đang ở trong trạng thái buồn của tuổi mười mấy. Họ thấy có cảm tình với cái vẻ đẹp thiên nhiên. Ai bôn ba mua chuộc mọi thánh công mà không nhận được tình yêu của Tạo hóa, không trả lại tạo hóa bằng tình yêu của mình, phục vụ Ngài và phụng sự nhân loại theo sự chỉ dẫn của những uy quyền đại diện cho Ngài, thì người ấy sau cùng trên tỏ sáng phải tuyệt vọng và chết với bạch thủ trong biển sầu khổ, hối tiếc, oán than.
Họ chưa tin tâm tình tư tưởng họ là hay đẹp. Trước hết phải biết rõ rệt nhục lạc là phương thế Tạo hóa dùng để cho con người tiếp tay với Người sáng tạo nhân loại trong hôn nhân . Họ tin tương lai họ sẽ rực rỡ trong một gia đình như ý.
Nhưng các bạn trai đều có phút giống Tilstoi ở chỗ lòng dậy lên mùa mộng biếc. Tình cảm bây giờ bị cuốn bởi những hình ảnh thiết thực hơn, tế nhị hơn và náo động tận đáy tâm hồn. Trong lãnh vực giáo dục, người có trách nhiệm nên biết tâm lý ất để nắm nam thanh.
Thú thực với bạn, trong bao nhiêu năm trời lăn lóc với học sinh tôi mến họ lắm. Tôi phải lãnh đạm với sự trêu bẹo của nhiều cánh hoa đang chờ bướm. Chúng chỉ bổ ích đặc biệt cho kẻ thành nhân hay thanh niên từ 17 tuổi dĩ thượng.
Họ thâm độc khi oán thù. Lương tâm là trí năng đặc biệt tạo hóa phú thác cho con người để con người tự nhiên phân biệt thiện ác, phải quấy, nên hư. Đây hai gương Têrêsa lúc chôn vùi đời xuân trẻ của mình trong Tu viện kín tự xưng là linh hồn nhỏ bé mà bây giờ ai cũng biết tiếng vì đã thành đại thánh.