Nhưng khi đề cập các phương diện nầy, bạn nên có ý nghĩ thống quán về con người bạn trai và con người bạn gái. Họ chưa gặp những gay cấn rơi lụy kiểu Musset, Georgges Sand để viết lòng ra bằng máu lệ đâu. Thật là tất cả những gì vô duyên, phát xuất tự tâm hồn nông nỗi mất dạy.
Những khi nhìn con thơ, họ thấy thấp thoáng hình ảnh người bạn lòng mà ngày xưa nâng khăn sửa trấp cho họ. Nên đoạn tuyệt là hơn khi với bạn tâm giao khác phái của bạn, bạn có những cám dỗ xác thịt. Không phải họ khinh rẽ việc suy luận dong tự bản chất đ àn bà, họ ít thích nó, ít dùng nó, phán đoán về sự vật, về công việc hoặc về người nào, họ thường dùng trực giác.
Nhà giáo dục nên lưu tâm huấn luyện riêng cho họ về vấn đề nầy. Thật là tất cả những gì vô duyên, phát xuất tự tâm hồn nông nỗi mất dạy. Nếu ấu thời của bạn trai là một sáng xuân hoa cười thì thanh thời của họ có những phút mà tâm hồn họ là nghĩa địa chiều thu.
Như tôi đã nói, lúc tiền thanh niên, bạn trai ưa những gì liên hệ mật thiết với ngũ quan, mà bất kể cái gì sâu sắc. Họ nghe cô đơn một cách vô lý. Bao nhiêu công trình khảo cứu nhân loại cũng đang chờ ở lòng hăng hái của bạn.
Đại để một bà mẹ hiền có thể thân mật nói: con, để mẹ nói con nghe những điều cao cả nầy nghe. Nhiều nữ sinh mới đến trường học vài bữa, chưa biết bạn trai nọ ra sau, chỉ coi lối ăn mặc, căn cứ vào lời nói hữu tình rồi yêu say đắm, gởi đủ thứ thư ngọt, bộc bạch sạch sành sanh ruột gan, hò hẹn đi hu hí như vợ chồng mới cưới. Nói vậy tôi không phải có ý nói tất cả bạn trai ấu trĩ đều kém sâu sắc.
Hình như tài năng nầy là nồng cốt của tòa nhà tinh thần của đàn ông, hiểu hẹp là bạn trai. Nói vậy không có ý bảo bạn trai hoàn toàn yếu đuối trước những lời đường mật. Nói đến đàn ông, trong đó có bạn trai, phải nhớ điều nầy: là họ nhịn thua ai cái gì chớ không bao giờ chịu mất danh dự.
Họ nói năng, hành động, có cử chỉ, thái độ phần nhiều, theo lý trí, ý chí. Tôi thấy nhiều nam sinh thân bồ tượng, ăn nói đanh thép mà bị nữ sinh dịu ngọt mượn làm đủ thứ chuyện cách ngoan ngoãn. Họ chưa tin tâm tình tư tưởng họ là hay đẹp.
Ta làm công chức để phục vụ. Nhứt là tôi phải khéo xử với vô số bè bạn học sinh, hay sinh viên, vân vân. Nhưng ước muốn người đẹp là một chuyện mà nhận chân ai là mỹ nhân là chuyện khác.
Linh mục Giáo sư tiến sĩ thần học và triết học ở chủng viện Bonne-Esperance đã nói về tính giáo dục: Đó là tất cả một triết học và thần học ngấm ngầm trong sự giải pháp vấn đề nầy. Chiều nay ăn mai rửa. Có lúc họ nói bậy mà không hay vì mắc lo tỏ ra kỳ quái.
Họ trộn nào khăn mũi với tập viết, hình cô nầy cậu nọ với bàn chải, đèn pin, thuốc đau bụng. Tôi chỉ mong bạn lo tạo cho mình một chân giá trị,coi thực tế là bàn đạp để tiến đến tương lai và sống đầy đủ kiếp sống hiện thế mà vẫn chuẩn bị đầy đủ cho cảnh lai sinh. Nhưng tôi thấy có vài phương pháp giúp ta qua các thử thách ấy mà tâm hồn được lợi.