Nếu lúc đó bạn nghĩ tới chiếc ô tô màu vàng, thì thể nào nó cũng hiện ra trước mắt bạn. Trong lĩnh vực hội hoạ thì đây là một khái niệm khó xác định. Cũng có thể là người chủ toạ là một người mà bản thân người này không có đầy đủ kỹ năng cụ thể trong giám sát tư duy.
Bạn cân nhắc kỹ lưỡng khi sử dụng chiếc mũ xanh, và điều này có nghĩa là xác định dành thời gian để tư duy sáng tạo. Sự nhận thức làm giảm sự phức tạp của thế giới xung quanh ta. Nhưng trong cuộc đời thực, điều này hiếm khi xảy ra đúng như vậy.
Vai trò của mũ xanh da trời là tóm tắt những suy nghĩ đã được trình bày, chứ không phải tranh luận xem phương án thay thế nào phù hợp hơn. Nếu chúng ta thích dự án này, điều này phải có những logic đi kèm. Nhiều năm trước, tôi phát minh ra từ “sự kích động” – Po- như là một dấu hiệu tượng trưng cho một ý tưởng được tiến triển theo một cách khích động và có giá trị tiến triển.
Để bắt đầu bất cứ một mẫu thiết kế nào, chúng ta cũng cần khởi nguồn từ khả năng nhìn nhận vấn đề. … Bây giờ chúng ta cần những đề xuất. Nho giáo giúp chúng ta có những hành vi ứng xử phù hợp với đồng nghiệp, với cấp dưới, cấp trên và với người thân mà không cần quan tâm tới tính cách cũng như những biểu hiện tâm lý của họ như thế nào.
Khi mọi người nói với tôi rằng họ đã áp dụng phương thức "Những chiếc mũ tư duy", tôi thường hỏi cách họ áp dụng và nhận ra rằng đôi khi mọi người đã áp đụng nó không chính xác. Thường thì những người trở thành người sáng tạo chính là những người dành nhiều thời gian để cố gắng là một người sáng tạo bởi vì họ có động lực thúc đẩy chính là sự sáng tạo. Mục đích của việc sử dụng chiếc mũ đen là đưa ra những điểm thận trọng trên tấm bản đồ tư duy.
Ông muốn cụ thể hoá sự chính xác của những phạm trù như Công lý và Tình yêu thông qua những ứng dụng lệch lạc. Đó có thể là những phán đoán được đưa ra dựa trên những sự việc đã từng xảy ra hoặc những cảm giác dựa trên những yếu tố chưa biết. Đó là một cách để chúng ta có thể đánh giá lợi ích tiề năng tối đa của ý tưởng.
Có rất nhiều điểm tích cực quan trọng mà thoạt đầu ta không dễ gì nhận ra. Anh ta vừa là biên đạo, người thiết kế từng bước đi, nhưng anh ta cũng là người phê bình, người quan sát những gì đang diễn ra. Ví như sự phán xét ở toà án, ban bồi thẩm đôi lúc không thống nhất được quan điểm với nhau, dù với bất kỳ chứng cứ gì.
Tất cả đều là các khía cạnh của sự tiến triển. Sẽ là không đầy đủ nếu chúng ta chỉ chú trọng đến mục đích rộng rãi của tư duy. Ví dụ đối với những người tham gia cuộc thảo luận nên nhận thức được đầy đủ ý nghĩa của những chiếc mũ khác nhau.
Tất nhiên là việc luôn phủ nhận khuôn mẫu mang đến sự thay đổi các mức độ. Nhưng tuyệt nhiên chiếc mũ đội đầu không nói lên bản chất con người. Chúng ta hãy đảo ngược vấn đề.
Trong cuốn sách này, tôi quan tâm tới cách thiết lập bản đồ tư duy, trong đó trước hết chúng ta phải thám hiểm địa hình và đánh dấu chúng. Đặt câu hỏi là cách đơn giản nhất của lối tư duy trọng tâm. Khi chúng ta tìm kiếm sự thay thế, chúng ta thường chỉ đưa ra những lựa chọn theo khung được chấp nhận, với những cấp độ sẵn có.