đúng không? Tương tự như vậy, bạn không nên nhảy vào đầu tư mà chưa biết nhiều về công ty hay chưa hiểu rõ về nó. Và trên thực tế họ đã tăng trưởng, biến con số 45 triệu đôla đầu tư của Warren thành 2,3 tỉ đôla trong vòng 15 năm. Budweiser đã sản xuất cùng một thứ bia trong hàng trăm năm, Coke vẫn bán thứ nước ngọt màu caramel kỳ diệu dó trong hơn một trăm năm, và Wrigleys vẫn sản xuất thứ kẹo chewing gum trong suốt hơn một trăm năm.
Họ còn khiến bạn phải mua bán dựa trên kết quả bầu cử tổng thống. Bạn phải trả giá rất cao nếu được sự đồng thuận trong thị trường chứng khoán. Vậy là tôi đã bỏ phí nhiều năm trong cuộc đời minh.
Bạn cũng nên đối xử tương tự với cơ thể và trí óc của mình. Tài sản của họ được xây dựng nhờ một người biết xác định đâu là một công ty tuyệt vời. Vấn đề của ý tưởng này là các nhà thuyết giảng trong bất cứ ngành nghề nào cũng cần đến sự phức tạp để ngăn cản những người ngoại đạo chiếm mất sự huyền ảo của họ.
Khi phải loay hoay tìm cách giải thích một ý tưởng, bạn phải tự trang bị kiến thức tương đối đầy đủ, và điều này rất hữu ích trong đầu tư. Một cuộc trưng cầu ý kiến không thể thay thế cho suy nghĩ của bạn. Bất cứ công ty nào chỉ muốn làm hài lòng người lãnh đạo, dẫu lãnh đạo có ngốc đến mấy, cũng sẫn sàng tạo ra những nghiên cứu làm vừa lòng cấp trển.
Warren nhận thấy người ta thường tạo ngoại lệ cho các chiến lược đầu tư khi họ thực hiện các vụ đầu tư nhỏ, và thái độ này thường sẽ dẫn đến việc xóa dần tính kỷ luật đã đề ra. Điều thú vị về thị trường chứng khoán là không giống như sòng bạc, đôi khi nó cũng chia cho bạn cơ hội thắng chắc. Vị thế đặc biệt này giúp họ tạo dựng được quyền lực về kinh tế.
Warren nhắm đến tỉ lệ sinh lợi hàng năm là 20% chứ không phải là 200%. Vào cuối thập niên 1970, ông thức tỉnh và nhận ra rằng cơn sốt giá rẻ kiểu Graham đã không còn nữa, đồng thời ông thay đổi chiến lược sang mua cổ phiếu của những công ty vĩ đại với mức giá hợp lý và giữ lại trong thời gian dài - tạo thời gian cho doanh nghiệp phát triển về giá trị. Thế giới này có đủ số người tốt và thành thật để bạn giao dịch kinh doanh nên thật là ngu ngốc nếu phải dính dáng đến những người lừa đảo.
Chính là vì những nhà đầu tư cứ hết nhảy từ cổ phiếu này sang cổ phiếu khác, trả giá quá cao cho các công ty không có chút ít hy vọng nào biện minh cho giá cổ phiếu bằng thu nhập thực tế. Warren thường dẫn chứng vụ đầu tư vào Washington Post Company là sở hữu của tờ báo Washington Post, tạp chí Newsweek, và bốn kênh truyền hình khác với tổng giá trị ít nhất là 500 triệu đôla - tuy nhiên thị trường chứng khoán lại định giá toàn bộ công ty chỉ bằng 100 triệu đôla. Những lúc như thế này Warren xuất hiện trên thị trường đầy tham lam, mua vào tất cả những công ty tuyệt vời mà ông vẫn ao ước được sở hữu.
Một số ví dụ vĩ đại thể hiện cách Warren tận dụng sự dao động của thị trường chứng khoán để mua vào là khi thị trường sụp đổ năm 1973-74, ông đã mua 10 triệu đôla cổ phiếu của Washington Post, bây giờ trị giá trên 1,5 tỉ đôla; khi thị trường sụp đổ nảm 1987, ông bắt đầu mua vào cổ phiếu của Coca-Cola với trị giá tương đương 1 tỉ đôla nhưng giá lúc đó chỉ nhỉnh hơn 8 triệu đôla; và trong thời kỳ suy thoái của ngân hàng, ông mua 400 triệu đôla cổ phiếu Wells Fargo, đến năm 2006 giá trị đã trên 1,9 tỉ đôla. Đây là một câu chuyện không mới: Người khôn ngoan làm trước, kẻ ngu ngốc làm sau. Ngoài ra, phong cách quản lý của Warren cũng là để cho các nhà quản lý của mình có quyền độc lập tối đa trong việc điều hành công việc kinh doanh.
Và đúng là bà không biết đọc biết viết, nhưng ối trời ơi, bà biết đếm tiền siêu lắm. Nhưng nếu thiếu đi thì bạn lại không thể vào cuộc chơi. Có người hôm nay được ngồi dưới bóng mát là nhờ có người đã trồng cây từ rất lâu.
Nhưng nếu bạn chợt lo lắng về tình huống giả sử một thằng ngu điều hành công ty thì có thể đó chưa phải là một công ty vĩ đại, và bạn có thể không nên nhúng tay vào đó. Ngoài ra bạn cũng có nhiều cơ hội tiến bộ khi cấp quản lý tìm cách chi tiêu số tiền lãi đó. Tương tự là trường hợp của GEICO, cũng cần 15 năm để giá trị tiềm ẩn của doanh nghiệp gia tăng con số đầu tư ban đầu là 45 triệu đôla thành 2,3 tỉ đôla, tương đương với tỉ suất lợi nhuận là 24%/ năm.